GAMMA

GAMMARAY

Οι καταιγίδες παράγουν ακτινοβολία γάμα η οποία είναι αόρατη και ο εντοπισμός της έγινε μόλις πριν από μια δεκαετία. Οι ειδικοί ονομάζουν αυτή την ακτινοβολία «σκοτεινή αστραπή» και μια νέα μελέτη έρχεται να αποκαλύψει για πρώτη φορά ορισμένα δεδομένα για αυτή την ακτινοβολία.

Εκείνοι που τη δέχονται είναι οι επιβάτες αεροσκαφών και σύμφωνα με τους ερευνητές στη χειρότερη περίπτωση ένας επιβάτης δέχεται ακτινοβολία ίση με εκείνη που θα δεχόταν αν είχε υποβληθεί σε αξονική τομογραφία σώματος.

Η ακτινοβολία γ

Η ακτινοβολία γάμα είναι μια ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία υψηλής συχνότητας και παράγεται από αλληλεπιδράσεις υποατομικών μαζών, όπως η σχάση και η σύντηξη. Λόγω της υψηλής τους συχνότητας, οι ακτίνες γ έχουν το μικρότερο μήκος κύματος και την μεγαλύτερη ενέργεια
σε όλο το ηλεκτρομαγνητικό φάσμα. Πρόκειται για εξαιρετικά επιβλαβή ακτινοβολία και η έκθεση σε αυτή είναι άκρως επικίνδυνη. Μέχρι σήμερα μεγάλης ισχύος εκρήξεις ακτινών γάμα έχουν παρατηρηθεί μόνο στα βάθη του Σύμπαντος.

Οι επιστήμονες ευελπιστούν ότι μια τέτοια έκρηξη δεν θα σημειωθεί ποτέ σε
κάποια κοντινή σε εμάς περιοχή του Διαστήματος και πολύ περισσότερο ότι το «ωστικό κύμα» της δεν θα φτάσει μέχρι τη Γη γιατί τότε μπορεί να προκαλέσει ανυπολόγιστες καταστροφές. Είναι χαρακτηριστικό ότι για κάποιες από τις μαζικές εξαφανίσεις ζωής στην ιστορία της Γης οι επιστήμονες έχουν υποδείξει ως πιθανό υπαίτιο μια έκρηξη ακτινοβολίας γ που χτύπησε τον πλανήτη μας.

Η αόρατη ακτινοβολία

Πριν από περίπου μια δεκαετία διαπιστώθηκε ότι οι καταιγίδες παράγουν ορισμένες φορές πολύ σύντομες αλλά ισχυρές εκλάμψεις ακτίνων γάμα. Οι εκλάμψεις αυτές λαμβάνουν χώρα περίπου στο ίδιο ύψος όπου πετάνε τα αεροπλάνα και μπορούν να «τυφλώσουν» τους δορυφόρους ακόμα και σε αποστάσεις εκατοντάδων χιλιομέτρων. Η ακτινοβολία έλαβε την ονομασία «σκοτεινή αστραπή» επειδή εξαιτίας του ότι κρύβεται μέσα στα νέφη είναι ουσιαστικά αόρατη.

Τα ευρήματα

Ερευνητές του Ινστιτούτου Τεχνολογίας της Φλόριδας πραγματοποίησαν προσομοιώσεις σε μια προσπάθεια να δουν τις επιπτώσεις που έχει η σκοτεινή αστραπή στον ανθρώπινο οργανισμό. «Γνωρίζουμε με λεπτομέρειες τι συμβαίνει σε μια μαύρη τρύπα σε έναν μακρινό γαλαξία αλλά δεν γνωρίζουμε ακόμη τι συμβαίνει μέσα στα νέφη όπου εξελίσσεται μια καταιγίδα λίγα χιλιόμετρα πάνω από τα κεφάλια μας» αναφέρει ο Τζόσεφ Ντουάιερ, μέλος της ερευνητικής ομάδας.

Οι προσομοιώσεις έδειξαν ότι αν ένα αεροσκάφος κινείται στα όρια μιας καταιγίδας η ακτινοβολία που δέχονται οι επιβάτες είναι ισοδύναμη με περίπου δέκα ακτινογραφίες-Χ στον θώρακα ή με όση ακτινοβολία απορροφά ένας μέσος άνθρωπος από τις διάφορες πηγές του φυσικού περιβάλλοντος μέσα σε ένα έτος.

Αν το σκάφος βρίσκεται στο μέσο της καταιγίδας οι επιβάτες θα προσλάβουν πολύ μεγαλύτερες δόσεις ακτινοβολίας. Είναι πιθανό να δεχτούν ακτινοβολία δεκαπλάσιας ισχύος από εκείνη που θα λάμβαναν αν το σκάφος ήταν πιο μακριά, δηλαδή ακτινοβολία περίπου ισοδύναμη με όση δέχεται κάποιος που υποβάλλεται σε μια ολόσωμη αξονική τομογραφία.

Παρόλα αυτά οι ερευνητές είναι καθησυχαστικοί επισημαίνοντας ότι έτσι και αλλιώς σπάνια ένας επιβάτης θα δεχτεί την αόρατη ακτινοβολία ενώ ακόμη και αν αυτό συμβεί δεν αποτελεί πραγματικό κίνδυνο. «Δεν έχω κανένα πρόβλημα να ταξιδέψω με αεροπλάνο μαζί με τα παιδιά μου» τονίζει ο Ντουάιερ ο οποίος παρουσίασε τα αποτελέσματα της μελέτης σε συνέδριο της Ευρωπαϊκής Ενωσης Γεωεπιστημών που γίνεται αυτές τις μέρες στη Βιέννη.

ΠΗΓΗ