Επιστήμη και αστικό χάος

C  H  A  O  S

Η ιδέα που έχουμε για τις πόλεις αλλάζει μέσα στα χρόνια. Η πόλη, τόπος δυσαρμονίας και βλασφημίας για ορισμένους, αλλά και «νησίδα» που φιλοξενεί τα σπίτια μας, τη ζωή μας και τα αγαπημένα μας πρόσωπα εξετάζεται από διαφορετικές οπτικές γωνίες. Ελάχιστοι είχαν σκεφτεί, μέχρι πρόσφατα, να μελετήσουν τις πόλεις από μαθηματικής άποψης και να αποκαλύψουν νέες πτυχές τους.
Ήδη, με τη συνέργεια αρκετών ερευνητών, αναπτύσσεται η Επιστήμη των πόλεων. Γεγονός αναγκαίο αφού περίπου το 75% των ανθρώπων του αναπτυγμένου κόσμου ζει σήμερα σε αστικά κέντρα. Αν και η έρευνα βρίσκεται ακόμα στην αρχή της, τα στοιχεία που θα προκύψουν από αυτήν θα μπορέσουν να αξιοποιηθούν από τους πολεοδόμους, τους πολιτικούς, τους κοινωνιολόγους

και τους επιστήμονες.

Η μαθηματική διάσταση της έρευνας ενδυναμώνει την άποψη που λέει ότι οι πόλεις αναπτύσσονται «από το ελάχιστο και το φαινομενικά ασήμαντο προς το σημαντικότερο», λέει, αρχικά, ο Michael Batty, αρχιτέκτονας και γεωγράφος από το University College του Λονδίνου. Και προσθέτει :

«Η ποικιλομορφία της ζωής στις πόλεις παρέχει μεγαλύτερες ευκαιρίες ανάπτυξης σε ό,τι συνδέεται με την ανάμειξη στοιχείων και ιδεών».

Η ποικιλομορφία της αστικής ζωής, η συνύπαρξη της ανέχειας και της εγκληματικότητας με τις ευημερούσες επιχειρήσεις, τα μαγευτικά πάρκα και τα εντυπωσιακά μουσεία, ήταν το βασικό θέμα αρνητικής κριτικής για τη ζωή στις μεγαλουπόλεις τη διάρκεια του 19ου αιώνα.

Αργότερα, η δυσφορία για την άναρχη γιγάντωση του αστικού τοπίου συνδέθηκε με την απαξίωση της δυσαρμονίας και του χάους, προβλήματα που έπρεπε, οπωσδήποτε, να λυθούν. Αυτή η άποψη επικράτησε τον 20ο αιώνα και επηρέασε τα περισσότερα μεταπολεμικά έργα αστικής ανάπλασης, σε αρκετές πόλεις των Ηνωμένων Πολιτειών και της Ευρώπης.

Τις τελευταίες δεκαετίες, όμως, η κυρίαρχη άποψη, η οποία βλέπει τις πόλεις μόνο ως διαταραγμένα, χαοτικά συστήματα, τείνει να αλλάξει, ενώ διαφόρων ειδών χρήσιμα μοτίβα αναδύονται μέσα από το αστικό χάος.

Ερευνητές από τους τομείς της οικονομίας, της φυσικής, της θεωρίας της πολυπλοκότητας και της στατιστικής μηχανικής παρατηρούν ότι ορισμένα χαρακτηριστικά των πόλεων διαμορφώνονται από το μέγεθος του πληθυσμού τους, ενώ οι μαθηματικοί συλλέγουν πολύτιμα στοιχεία που προκύπτουν από την αλληλεπίδραση των πολιτών με την τοποθεσία που μένουν, τις υποδομές της και την κοινωνική της συνοχή.



ΠΗΓΗ