«Εμφιαλωμένη Ζωή»: Η αλήθεια για την επιχείρηση νερού της Νεστλέ

Μια νέα ταινία – ντοκιμαντέρ φέρνει την γιγαντιαία εταιρεία τροφίμων Nestle, προ των ευθυνών της, σχετικά με τις πρακτικές της στην εμφιάλωση νερού. 
Οι επικριτές λένε ότι η πολυεθνική είναι πολύ απασχολημένη στην εξόρυξη των υπόγειων υδάτων για τα εμφιαλωμένα νερά της, αφήνοντας τους ντόπιους, συχνά σε φτωχές γωνιές του κόσμου, με τα βρώμικα υπολείμματα.

ΖΥΡΙΧΗ – Στη μικρή κοινότητα Sheikhupura του Πακιστάν, ένας πρώην σύμβουλος του χωριού ο Dilwan, λέει ότι τα παιδιά αρρωσταίνουν από το βρώμικο νερό. Ποιος φταίει; Ο ίδιος λέει ότι φταίει η εταιρεία εμφιάλωσης νερού Nεστλέ, η οποία έσκαψε ένα βαθύ πηγάδι που στερεί από τους κατοίκους το πόσιμο νερό. «Το νερό δεν είναι μόνο πολύ βρώμικο, αλλά έχει βυθιστεί και η στάθμη του, 100 έως 300 με 400 πόδια», λέει ο Dilwan.

Η μαρτυρία αυτή είναι ένα βασικό σημείο της νέας ταινίας ντοκιμαντέρ «Εμφιαλωμένη Ζωή» (“Bottled Life”),του Ελβετού σκηνοθέτη Urs Schnell και του δημοσιογράφου Res Gehriger. Η ταινία θα κάνει πρεμιέρα στις 26 Ιανουαρίου. Ο σύμβουλος του χωριού λέει στη συνέντευξη του στην ταινία, ότι η Nestle αρνήθηκε το αίτημα του χωριού για άμεση διοχέτευση καθαρού νερού.

Το εμφανώς κακό πόσιμο νερό στο Πακιστάν, αλλά και αλλού, είναι ο λόγος για την επιτυχία της μάρκας, «Pure Life»(«Αγνή ζωή»), της Νεστλέ. Πριν από 10 χρόνια, η ελβετική εταιρεία τροφίμων άρχισε να προσθέτει μέταλλα στα υπόγεια ύδατα και να τα εμφιαλώνει. Σήμερα, το ,«Καθαρό Νερό, “Αγνή Ζωή”, Εμπλουτισμένο με Μέταλλα», είναι η μεγαλύτερη μάρκα νερού στον κόσμο – «ένα κόσμημα στο χαρτοφυλάκιό μας», σύμφωνα με τον John Harris, επικεφαλής της Nestlé Waters.

Λαμβάνοντας υπόψη το γεγονός ότι κάθε μέρα περισσότερα παιδιά πεθαίνουν από την κατανάλωση βρώμικου νερού από όσα πεθαίνουν, από το AIDS, τον πόλεμο, τα τροχαία ατυχήματα και την ελονοσία μαζί, ο Maude Barlow, πρώην διευθύνων σύμβουλος του ΟΗΕ για θέματα νερού, αναφέρει: «Όταν μια εταιρεία όπως η Nestlé έρχεται και λέει ότι “το νερό ‘Αγνή Ζωή’ είναι η απάντηση, εμείς πουλάμε τα δικά σας υπόγεια ύδατα, ενώ τίποτα δεν βγαίνει πια από τις βρύσες σας ή αν βγαίνει είναι ακατάλληλο για πόση “, τότε- αυτό είναι κάτι παραπάνω από ανευθυνότητα, αυτό είναι ουσιαστικά μια εγκληματική πράξη».

Σε απάντηση στις ερωτήσεις που της έθεσε το Tages Anzeiger, η Nestlé κοινοποίησε γραπτώς ότι έχει κατασκευάσει δύο εγκαταστάσεις φιλτραρίσματος νερού που παρέχουν καθαρό πόσιμο νερό στην περιοχή Sheikhupura του Πακιστάν σε πάνω από 10.000 άτομα. Η εταιρεία είπε ότι έχει χτίσει επίσης δύο σχολεία στην Sheikhupura.

Η Nestle δεν είναι η μόνη εταιρεία που έχει δημιουργήσει μια τεράστια επιχείρηση με μεγάλες δυνατότητες κέρδους από την εμφιάλωση υπόγειων υδάτων – η Danone και Coca-Cola κάνουν το ίδιο. Ωστόσο, ο τρόπος που το κάνει η Nestlé, όπως απεικονίζεται στην ταινία, είναι σε πλήρη αντίθεση με την εικόνα που προσπαθεί η εταιρεία να παρουσιάσει για το έργο. Στη Nestle αρέσει να παρουσιάζει τον εαυτό ως ένα παγκόσμιο επιλυτή προβλημάτων που δεν νοιάζεται μόνο για τα κέρδη, αλλά και για να «δημιουργεί κοινές αξίες.» Το 2007, όταν οι Schnell και Gehriger άρχισαν να εργάζονται για την ταινία, ο εκπρόσωπος της Nestle, Francois-Xavier Perroud, αποκάλεσε την ταινία «η λάθος ταινία την λάθος στιγμή». Αρκετές φορές μεταξύ του 2007 και 2009 η εταιρεία αρνήθηκε αιτήματα για συνεντεύξεις με στελέχη της εταιρείας. Επίσης, αρνήθηκε να επιτρέψει επισκέψεις σε εγκαταστάσεις εμφιάλωσης.

Η τωρινή εκπρόσωπος της εταιρείας, Melanie Kohli, είπε στοTages Anzeiger ότι η Nestlé έχει καταλήξει στο συμπέρασμα ότι το ντοκιμαντέρ θα αντανακλά μια μονόπλευρη και άδικη εικόνα της δραστηριότητας της εταιρείας και όσων εργάστηκαν για τη Nestle. «Ως εκ τούτου, εμείς αρνηθήκαμε να συνεργαστούμε με τους σκηνοθέτες. Η προσεκτικά μελετημένη απόφαση μας ήταν η σωστή για την συγκεκριμένη στιγμή».

Ακολουθώντας τα ίχνη της εταιρίας από την Αθιοπία, στη Νιγηρία

Απτόητος, ο δημοσιογράφος Gehriger επισκέφθηκε ένα στρατόπεδο προσφύγων στην Αιθιοπία, όπου, το 2003, η Nestle είχε εγκαταστήσει μια μονάδα επεξεργασίας νερού για 750.000 δολάρια. Δύο χρόνια αργότερα, η εταιρεία έφυγε. Από τότε, η εγκατάσταση δεν έχει λειτουργήσει σωστά, και υπάρχει έλλειψη νερού.

Στο Λάγος της Νιγηρίας, ο Gehriger ανακάλυψε ότι οι οικογένειες πρέπει να δαπανούν έως και το μισό του προϋπολογισμού τους για νερό οικιακής χρήσης σε δοχεία, και ότι μόνο εκείνοι που μπορούν να αντέξουν οικονομικά πίνουν το νερό «Αγνή Ζωή». Έπειτα, υπάρχουν και οι κοινότητες στην αμερικανική πολιτεία του Μέιν που αγωνίζονται εναντίον της Nestlé επειδή αντλεί νερό από το έδαφος και τις πηγές τους σε τεράστιες ποσότητες – το οποίο μπορεί να κάνει ο καθένας νόμιμα: όποιος κατέχει γη μπορεί να αντλήσει όσο νερό θέλει.

Η Nestlé αντλεί αρκετά εκατομμύρια κυβικά μέτρα ετησίως και μεταφέρει το νερό με βυτιοφόρα οχήματα στα εργοστάσια εμφιάλωσης. «Χρησιμοποιούν το νερό μας για να βγάλουν κέρδη, ένα λίτρο δεν τους κοστίζει ούτε ένα σέντ», λέει μια γυναίκα με παράπονο. «Πουλάνε το νερό που χρησιμοποιούμε για να καθαρίσουμε τις τουαλέτες και να πλένουμε τα χέρια μας ως ακριβό νερό πηγής», λέει κάποιος άλλος. Αλλά δεδομένου ότι η Nestle φέρνει δολάρια ως φόρο στις κοινότητες, οι υπάλληλοι χαιρετίζουν την εταιρεία- η οποία υποστηρίζεται από μια αρμάδα δικηγόρων και ανθρώπων δημοσίων σχέσεων.

Το Trailer του ντοκιμαντέρ “Bottled Life” (“Εμφιαλωμένη Ζωή”):

 Σχολιαστές χωρίς σύνορα
 RAMNOUSIA