Παρότι το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble μας αποκάλυψε ότι ο Πλούτωνας διαθέτει και τέταρτο δορυφόρο, είναι γνωστό ότι αυτός δεν ανήκει πλέον στους πλανήτες του ηλιακού μας συστήματος.Σύμφωνα με τα αποτελέσματα του 26ου Συνεδρίου της Διεθνούς Αστρονομικής Ένωσης (IAU) (14 – 25 Αυγούστου 2006) που έγινε στην Πράγα, οι πλανήτες
του ηλιακού μας
συστήματος είναι πλέον οχτώ και όχι εννέα όπως γνωρίζαμε έως σήμερα. Αυτοί είναι: ο Ερμής, η Αφροδίτη, η Γη, ο Άρης, ο Δίας, ο Κρόνος, ο Ουρανός και ο Ποσειδώνας.του ηλιακού μας
Το προεδρείο του 26oυ συνεδρίου της Διεθνούς Αστρονομικής Ένωσης (IAU) (14 - 25 Αυγούστου 2006) στην Πράγα
Επιπλέον ορίζεται μία καινούρια κατηγορία ουράνιων σωμάτων, οι νάνοι πλανήτες (dwarf planets) στην οποία ανήκουν ο Πλούτωνας (που μέχρι σήμερα θεωρείτο πλανήτης), η Δήμητρα (Ceres, που μέχρι σήμερα θεωρείτο αστεροειδής) και ο νεο – ανακαλυφθείς 2003 UB313 (ακόμα δεν έχει οριστεί η επίσημη ονομασία του). Η τελική απόφαση πάρθηκε στις 24 Αυγούστου 2006 καθώς έγινε ανοιχτή ψηφοφορία ανάμεσα στους χιλιάδες αστρονόμους που παραβρέθηκαν στην Πράγα, μεταξύ 16:30 και 17:00, ώρα Ελλάδος.
Αμφιβολίες για τον καθορισμό αντικειμένων ως πλανήτες υπήρχαν από παλιά. Για παράδειγμα, η Δήμητρα όταν ανακαλύφθηκε το 1801, από τον Giuseppe Piazzi, αρχικά θεωρήθηκε πλανήτης. Στη συνέχεια όμως καθώς ανακαλύφθηκαν και άλλα κοντινά της παρόμοια αντικείμενα, έλαβε τελικά τον χαρακτηρισμό του αστεροειδή.
Τελευταία, με την ανακάλυψη του 2003 UB313 – αντικείμενο μεγαλύτερο τόσο σε μάζα όσο και σε ακτίνα από τον Πλούτωνα και σε μεγαλύτερη απόσταση από τον Ήλιο – και πολλών άλλων κοσμικών αντικειμένων στο ηλιακό μας σύστημα, έγινε αναγκαίος ο επαναπροσδιορισμός της έννοιας του «πλανήτη» και να γίνει μια νέα κατηγοριοποίηση των σωμάτων που βρίσκονται στο ηλιακό σύστημα.
Αμφιβολίες για τον καθορισμό αντικειμένων ως πλανήτες υπήρχαν από παλιά. Για παράδειγμα, η Δήμητρα όταν ανακαλύφθηκε το 1801, από τον Giuseppe Piazzi, αρχικά θεωρήθηκε πλανήτης. Στη συνέχεια όμως καθώς ανακαλύφθηκαν και άλλα κοντινά της παρόμοια αντικείμενα, έλαβε τελικά τον χαρακτηρισμό του αστεροειδή.
Τελευταία, με την ανακάλυψη του 2003 UB313 – αντικείμενο μεγαλύτερο τόσο σε μάζα όσο και σε ακτίνα από τον Πλούτωνα και σε μεγαλύτερη απόσταση από τον Ήλιο – και πολλών άλλων κοσμικών αντικειμένων στο ηλιακό μας σύστημα, έγινε αναγκαίος ο επαναπροσδιορισμός της έννοιας του «πλανήτη» και να γίνει μια νέα κατηγοριοποίηση των σωμάτων που βρίσκονται στο ηλιακό σύστημα.
Σύμφωνα με μία αρχική πρόταση της IAU που διατυπώθηκε στις 16 Αυγούστου, ως πλανήτες θα χαρακτηρίζονταν 12 ουράνια σώματα, ο Ερμής, η Αφροδίτη, η Γη, ο Άρης, η Δήμητρα, ο Δίας, ο Κρόνος, ο Ουρανός, ο Ποσειδώνας, ο Πλούτωνας, ο Χάροντας (δορυφόρος του Πλούτωνα) και ο 2003 UB313. Σχετικά με αυτήν την πρόταση ένα από τα μέλη της Επιτροπής Ορισμού Πλανητών (Planet Definition Committee) ο Richard Binzel αναφέρει: “Ο στόχος μας ήταν να βρούμε μια επιστημονική βάση για έναν νέο καθορισμό της έννοιας του πλανήτη και επιλέξαμε τη βαρύτητα ως καθοριστικό παράγοντα. Η φύση αποφασίζει εάν ένα αντικείμενο είναι ή όχι ένας πλανήτης.”
Κατά τη διάρκεια όμως του συνεδρίου και έπειτα από πολλές συζητήσεις και διαφωνίες προέκυψαν διάφορες προτάσεις οι οποίες τέθηκαν σε ψηφοφορία και τελικά επικράτησαν τα ψηφίσματα 5Α και 6Α.
Το ψήφισμα 5A περιέχει τον βασικό καθορισμό της έννοιας “πλανήτης” και την ταξινόμηση – ονομασία των υπόλοιπων κοσμικών αντικειμένων του ηλιακού μας συστήματος. Σύμφωνα με αυτό τα κοσμικά αντικείμενα του ηλιακού μας συστήματος ταξινομούνται ως εξής:
(1) Σε πλανήτες, που είναι ουράνια σώματα τα οποία:
(α) είναι σε τροχιά γύρω από τον Ήλιο,
(β) έχουν επαρκή μάζα ώστε λόγω της ιδιο-βαρύτητάς τους να βρίσκονται σε υδροστατική ισορροπία και επομένως να έχουν σχεδόν σφαιρικό σχήμα και
(γ) έχουν συλλέξει – “καθαρίσει” – κατά μήκος της τροχιάς τους γύρω από τον Ήλιο όλα τα μικρο-σώματα (απομεινάρια του αρχικού υλικού από το οποίο προέκυψε το ηλιακό μας σύστημα).
Με την τελευταία προϋπόθεση εξασφαλίζεται το γεγονός ότι ο κάθε πλανήτης είναι το κυρίαρχο βαρυτικά αντικείμενο στην τροχιά του. Για παράδειγμα, ο Πλούτωνας έχει 0,07 φορές τη μάζα των άλλων αντικειμένων στην τροχιά του, ενώ η Γη έχει 1,7 εκατομμύρια φορές τη μάζα των άλλων αντικειμένων στην τροχιά της.
(2) Σε νάνους πλανήτες, που είναι τα ουράνια σώματα για τα οποία ισχύουν τα (1α) και (1β) αλλά δεν ισχύει το (1γ). Επιπλέον δεν θα πρέπει να είναι δορυφόροι άλλων πλανητών.
(3) Στα «μικρά κοσμικά αντικείμενα του ηλιακού μας συστήματος“, (Small Solar – System Bodies) όπου ανήκουν τα υπόλοιπα κοσμικά αντικείμενα που είναι σε τροχιά γύρω από τον Ήλιο (εκτός των δορυφόρων των πλανητών) .
Γράφημα της πυκνότητας συναρτήσει της μάζας. Ο Πλούτωνας έχει το μικρότερο μέγεθος και την μικρότερη μάζα (ακόμη και από τη Σελήνη)
Στο ψήφισμα 6A αναφέρεται ότι ο Πλούτωνας χάνει τη θέση του ανάμεσα στους πλανήτες και χαρακτηρίζεται σύμφωνα με το ψήφισμα 5Α, ως νάνος πλανήτης, ενώ δε αποτελεί το πρότυπο για μια νέα κατηγορία αντικειμένων, των μετα-Ποσειδωνίων αντικειμένων (trans – Neptunian objects).
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου